1. Programlama Yorum¶

Bu kitabın amacı bilgisayar bilimcisi gibi düşünmeyi öğretmektir. Bu düşünme şekli matematiğin, mühendisliğin ve doğal bilimlerin bazı en iyi özelliklerini birleştirir. Matematikçiler gibi, bilgisayar bilimcileri fikirlerini ifade etmek için biçimsel dilleri kullanırlar. Onlar mühendisler gibi, birşeyler tasarlar, parçaları birleştirip sistem haline getirirler; avantaj ve dezavantajlarını değerlendirirler. Onlar bilimciler gibi karmaşık sistemlerin davranışlarını gözlemler, hipotezler oluştururlar ve varsayımlarını sınarlar.

Bir bilgisayar bilimcisi için tek ve en önemli yetenek problem çözmedir. Problem çözme, problemleri formüle edebilme, çözümler hakkında yaratıcı düşünebilme, çözümü kesin ve doğru olarak ifade edebilme yeteniğidir. Görüleceği üzere, programlamayı öğrenme süreci, problem çözme yeteneklerininin uygulamasını yapmak için mükemmel bir fırsattır. Bu bölüme bu yüzden “Programlama Yolu” adı verilmiştir.

Bir yönden yararlı bir yetenek olan proglamayı öğrenirken, diğer bir yönden de sonuca ulaşmak için bir yol olarak kullanacaksınız.

1.1. Python programla dili¶

Öğreneceğiniz progralama dili Python olacaktır. Python bir yüksek seviyeli dil örneğidir; Daha önce duymuş olabileceğiniz C++, PHP, Pascal, C ve Java yüksek seviyeli dillere örnektir.

“Yüksek seviyeli dil” ifadesinden anlamı çıkarabileceğiniz gibi, ayrıca yüksek seviyeli diller vardır, bunlar bazen “makine dili” veya “birleştirici dili (assemble)” şeklinde isimlendirilir. Kabaca söylersek, bilgisayarlar yalnızca düşük seviyeli dillerde yazılmış programları çalıştırabilirler. Bu yüzden, yüksek seviyeli dillerde yazılmış programlar çalıştırılmadan önce bir işlemden geçmelidir. Bu ek işlem biraz zaman alır, bu da yüksek seviyeli dillerin dezavantajıdır.

Hemen hemen bütün programlar avantajlı olmasından dolayı yüksek seviyeli dillerde yazılır. Bu avantajlar: daha kısa sürede yazılması; daha kısa olması; okunmasının daha kolay olması; doğru olma olasılıklarnın daha yüksek olmasıdır. İkincil olarak, yüksek seviyeli diller taşınabilirlik özelliği gösterir. Bunun anlamı, farklı bilgisayarlarda biraz değişikle veya değişiklik yapmadan çalışabilirler.

Python’u okuyan ve onu işleten sanal makinaya Python Yorumlayıcısı denir. Bunu kullanmanın kullanmanın iki yolu vardır: kabuk modu ve betik modu. Kabuk modunda Python kabuğuna Python cümlelerini yazıp, yorumlayıcının hemen sonuçları göstermesi sağlanır:

Ekranda >>> ile başlayan satırlar Python İstemcisidir. Yorumlayıcı, bilgi istemini komutlar için hazır olduğunu belirtmek için kullanmaktadır. Biz 2+2 yazdık ve yorumlayıcı yanıt olarak 4 dönürdü. Sonraki satırda yeni bir istemci, bize yeni bir giriş için hazır olduğunu belirtmektedir.

Alternatif olarak, programı bir dosya içine yazıp, yorumlayıcının dosya içeriğini çalıştırmasını sağlıyabiliriz. Bu tip dosyaya betik adı verilmektedir. Betik dosyasının diske yazdırma, yazıcıdan çıktısının alınabilmesi gibi avantajları vardır.

Bu kitapda PyScripter adlı program geliştirme ortamını kullanacağız (Bu programı http://code.google.com/p/pyscripter adresinde bulabilirsiniz.) Daha farklı geliştirme ortamları da vardır. Eğer siz başka birisini kullanıyorsanız (örneğin idle ya da spyderlib , burda gösterilen örnekleri kendi ortamınıza uyarlamak zor olmayacaktır.

Örnek olarak, PyScripter kullanarak firstprogram.py adlı dosyayı yaratalım. Kural olarak, Python programlarını içeren dosyalar .py uzantısıyla biter.

Programı çalıştırmak, için PyScripter içindeki Run düğmesine basalım:

Çoğu program verilen bu örnekten daha ilginçtir.

Kabuk modunda çalışmak küçük kod parçalarını sınamak için uygundur, çünkü anında sonucu alırsınız. Bunu sanki bir problemi çözmeden önce bir kağıt parçası üzerinde karalama yapmaya benzetebilirsiniz. Birkaç satırdan daha uzun herşey betik içine koyulmalıdır.

1.2. Program nedir?¶

Program, hesaplamayı gerçekleştirmek için birbirini izleyen komutlardan (yönergelerden) oluşan yapıdır. Hesaplama matematiksel olabilir, örneğin bir denklem sisteminin çözülmesi veya bir polinomun köklerini bulmak gibi. Fakat bu bir belgenin içindeki metni arama ve değiştirme veya programı derleme (yeterince ilginç) gibi sembolik hesaplama da olabilir.

Ayrıntılar farklı programlama dillerinde farklı gözükebilir, fakat bazı basit komutlar her dilde gözükür:

girdi: Klavyeden, dosyadan veya başka bir aygıttan veri alma.
çıktı: Ekranda veriyi görüntüleme veya veriyi dosyaya veya başka bir aygıta gönderme.
matematik: Toplama, çarpma gibi bazı temel matematiksel işlemleri gerçekleştirme.
koşullu yürütme: Belirli durumları sınamak ve komutları uygun bir sıraya göre çalıştırmak.
tekrarlama: Bazı eylemleri genellikle ufak tefek değişikliklerle tekrar tekrar yürütme.

İnanın veya inanmayın, var olanların hepsi bu kadardır. Şu ana kadar kullandığınız bütün programlar, ne kadar karmaşık olursa olsun, az yada çok yukarıda verilen benzeyen komutlardan yapılmıştır. Bu yüzden programlamayı, büyük ve karmaşık bir görevi yukarıdaki temel komutlarla gerçekleştirebilecek kadar basit olan küçük alt görevlere parçalama süreci olarak tanımlıyabiliriz.

Bu size biraz belirsiz gelebilir, ancak bu konuya algoritmalar hakkında konuşurken tekrar geleceğiz.

1.3. Hata ayıklama (Debugging ) nedir?¶

Programlama karmaşık bir süreçtir ve insanlar tarafından yapıldığı için sıklıkla hatalara yol açar. Programlama hataları bugs (böcek,hata) adı verilir. Bu hataları bulma ve düzeltme işlemine ise debugging (böcekten arındırma) adı verilmektedir. Bug terimi, Thomas Edison tarafından gramafon makinasından oluşan hata sonucu, mühendislikte küçük mühendislik zorluklaklarını tanımlamak için kullanılmıştır. Kullanım tarihi 1889 yılına kadar uzanmaktadır. [1]

Bir programda üç tür hata oluşabilir: sözdizimsel hatalar, çalışma zamanı hataları, and anlambilimsel hatalar. Bu hataları daha hızlı belirliyebilmek için aralarındaki farkları bilmek faydalıdır.

[1]

Çeviren Notu (Çn): Bug, İngilizce’de halk arasında böcek anlamına gelmektedir. Bilgisayar bilimlerinde hata anlamında kullanılmaktadır. Biz türkçedeki karşılığı olarak hatadan arındırma olarak kullanacağız. Niçin böcekten arındırma anlamında kullanıldığını anlamak için http://tr.wikipedia.org/wiki/Yazılım_hatas sayfasına bakınız.

1.4. Sözdizimsel hatalar¶

Python bir programı yalnızca sözdizimsel olarak doğru ise çalıştırabilir; aksi halde, bu işlem başarısız olur ve bir hata mesajı verir. Sözdizimi programın yapısını ve bu yapı hakkındaki kuralları kasteder. Örneğin, Türkçe’de bir cümle büyük bir harfle başlamalı ve nokta işaretiyle sona ermelidir. bu cümle sözdizimi hatası içermektedir. Bu cümle de öyle

Birçok okuyucu için, bazı sözdizimi hataları önemli değildir. Bu yüzden E.E. Cumings’in şiirlerini bir sorun olmadan okuyabiliriz. Python ise bu kadar affedici değildir. Programınızın herhangi bir yerinde tek bir sözdizimi hatası olduğunda bile, Python bir hata mesajı verip çıkacaktır ve programı çalıştırmanız mümkün olmayacaktır. Programlama kariyenizin ilk birkaç haftasını sözdizilim hatalarınızın izini sürmekle geçireceksiniz. Deneyim kazandıkça, daha az hata yapmaya ve bu hataları daha hızlı bulmaya başlayacaksınız.

1.5. Çalışma zaman hataları¶

İkinci tür hata çalışma zamanı hatalarıdır; böyle bir ismin verilmesinin nedeni program çalıştırılana kadar bu hataların ortaya çıkmamasıdır. Bu hatalara ayrıca istisna adı da verilmektedir, çünkü istisnai (ve kötü) bir kötü durumun ortaya çıktığını belirtirler.

İlk bölümlerdeki basit programlarda çalışma zamanı hatalarıyla karşılaşmanız düşük bir ihtimaldir. Bu yüzden bu hatalarla karşılaşılana kadar biraz zaman geçebilir.

1.6. Anlambilimsel hatalar¶

Üçüncü tür hata anlambilimsel hatalardır. Programınızda anlambilimsel hata var ise, programınız başarıyla çalışacaktır. Bundan kastedilen, bilgisayar herhangi bir hata mesajı üretmiyecek, ancak doğru şeyi yapmayacaktır. Beklenilenden farkıl bir şey yapacaktır. Siz ona ne yapmasını söylemişseniz, o da onu yapacaktır.

Sorun, yazdığınız program yazmak istediğiniz program değildir. Programın anlamı (anlambilimi) hatalıdır. Anlambilim hatalarını belirlemek ustalık ister, çünkü programın çıktısına bakarak geriye doğru yönelik çalışmanızı ve ne yaptığını anlamaya çalışmanızı gerektirir.

1.7. Deneysel hata ayıklama¶

Kazanabileceğiniz en önemli yeteneklerden biri hata ayıklamadır. Sinir bozucu olmasına rağmen, hata ayıklama programlamının zihinsel zenginlik gerektiren, zorlayıcı ve ilginç bir parçasıdır.

Birkaç yönden, hata ayıklama sanki bir dedektif çalımasıdır. Bazı ipuçlarıyla karşılaşırsınız; gördüğünüz sonuçlara size götürmüş olan süreçleri ve olaylardan anlam çıkarmanız gerekir.

Hata ayıklama deneysel bilim dalı gibidir. Neyin hatalı gittiğine dair bir fikriniz oluştuğunda, programınızı değiştir ve tekrar denersiniz. Eğer sizin hipoteziniz doğru ise, değişikliğin sonucunu tahmin edebilir ve çalışan bir programa bir adım daha yaklaşmış olursunuz. Eğer hipoteziniz yanlış ise, yeni bir tane hipotez üretmeniz gerekir. Sherlock Holmes’un işaret ettiği gibi ” imkansızı elediğinizde elinizde kalan şey, ne kadar olasılık dışı olsa bile gerçek olmak zorundadır.” (A. Conan Doyle, The Sign of Four)

Bazı kişiler için, programlama ve hata ayıklama aynı şeyleydir. Yani Programlama, programın istediğiniz şeyi yapana kadar aşamalı olarak hata ayıklama sürecidir. Bu fikir, bir şey yapan bir program ile başlamınızı, ilerledikçe programda küçük değişikler yaparak hataları ayıklamanızı tavsiye eder. Böylece her zaman çalışan bir programa sahip olursunuz.

Örneğin, Linux bir işletim sistemi çekirdeğidir ve binlerce kaynak kod içerir, fakat Linus Torvalds tarafından Intel 80386 yongasını keşfetmek için basit bir program olarak başlatılmıştır. Larry Greenfield’a göre, Linus’un başlangıç projelerinden biri AAAA ve BBBB arasında seçim yaparak bunu ekranda gösteren programdı. Bu program daha sonra Linux’a evrilmiştir ( The Linux Users’s Guide Version 1.)

Kitabın sonraki bölümleri hata ayıklama ve diğer programlama pratikleri hakkında daha fazla önerilerde bulunacaktır.

1.8. Biçimsel ve doğal diller¶

Doğal diller konuştuğumuz dillerdir; Türkçe, İngilizce, İspanyolca ve Fransızca gibi. Doğal diller insanlar tarafından tasarlanmamıştır (insanlar bunlar için kurallar koymaya çalışsa bile), doğal olarak evrilmişlerdir.

Biçimsel diller insanlar tarafından özel uygulamalar için geliştirilmiş dillerdir. Örneğin, matematikçilerin kullandığı gösterim (notasyon), sayılar ve semboller arasındaki ilişkiyi göstermek için iyi bir biçimsel dildir. Kimyacılar, moleküllerün kimyasal yapısını göstermek için biçimsel dili kullanırlar. Ve en önemlisi:

Programlama dilleri hesaplamaları ifade etmek için tasarlanmış biçimsel dillerdir.

Biçimsel diller sözdizimi açısından katı kurallara sahip olma eğilimindedir. Örneğin 3+3=6 ifadesi matematiksel sözdizimsel ifadedir, ancak 3=+6$ değildir. H₂0 sözdizimi kimya için doğrudur, fakat ₂Zz geçerli değildir, çünkü Zz kısaltmasına sahip bir element yoktur.

Sözdizimsel kurallar tokenlere ve yapıya ait olmak üzere iki türdedir. Token’lar dilin temel öğeleridir; kelimeler, sayılar, parantezler, virgül, gibi. Python’da, print ("Hoşgeldin Yeni Yıl", 2013) gibi bir ifade 6 tane token vardır. Bunlar: fonksiyon ismi, açılış parentezi, cümle, virgül, sayı ve kapanış parentezi dir.

Tokenlar dizilirknhata yapılabilir. 3=+6$ ifadesiyle ilgili bir sorun, $ sembolü matematikte geçerli bir token değildir (bildiğim kadarıyla.) Benzer olarak, ₂Zz ifadesi de geçerli değildir çünkü Zz kısaltmasına sahip bir element yoktur.

İkinci tür sözdizimi kuralı cümlelerin yapısıyla —tokenların nasıl dizildiği— ile ilgilidir. 3=+6$ yapısal olarak geçersizdir cünkü eşittir işaretinden hemen sonra artı işareti gelemez. Benzer olarak, molekül formüllerinde de alt işaretler element sonra gelmelidir; önce gelemezler. Bizim Python örneğimizde, eğer virgülü ihmal etseydik; veya sol ve sağ parantezlerin yerlerini değiştirseydik, print)" Hoşgelding Yeni Yıl", 2013( elde ederdik. Bu komut altı tane geçerli tokenlara sahip olmasına rağmen, bu yapı geçerli değildir.

Biçimsel bir dildeki veya Türkçe’deki bir cümleyi okuduğunuzda, cümlenin yapısını çözmek gerekir (doğal dillerde bunu bilinçiz bir şekilde yaparız.) Bu sürece ayrıştırma ( parsing) denir.

Örneğin, “Ayaklarıma kara sular indi” cümlesini dudyuğunuzda, “ayaklarıma”nın özne, “indi“‘nin de yüklem olduğunu anlarsınız. Cümleyi ayrıştırdığınızda, cümlenin ne anlama geldiğini ( cümlenin anlambilimini) çözersiniz. “Ayak”ın en olduğunu ve “indi” eyleminin anlamını bildiğinizi varsayarsak, bu cümleyle kastedilen anlamı ortaya çıkarabilirsiniz.

Her ne kadar biçimsel ve doğal diller birçok ortak özelliğe —tokenlar, yapı, sözdizimi, anlambilim— sahip olsa da, birçok farklılıkları da vardır:

belirsizlik:: Doğal diller belirsizlikle doludur, kişiler bağlamsal ipuçları ve diğer bilgilerden yararlanarak bu belirsizliği aşarlar. Biçimsel diller neredeyse veya tamamen belirli olmak üzere tasarlanmıştır. Bunun anlamı cümlenin sadece bir anlamı vardır, bağlam ne olursa olsun.
fazlalık:: Belirsizliği önlemek ve yanlış anlamaları azaltmak için, doğal diller birçok gereksiz içeriğe sahiptir. Bu yüzden birçok fazlalık barındırır. Biçimsel diller daha az belirsiz ve özdür.
gerçekçilik:: Biçimsel diller ne söylüyorsa onu kasteder. Diğer bir yandan, doğal diller deyim ve mecazlarla doludur. Eğer bir kişi, ” Ayaklarıma kara sular indi.” diyorsa, bu ayaklarına kara sular indi ( sanki çamurlu bir suda yürüyormuşta, ayakkabılarına kara sular doldu.) anlamına gelmez. Bunun gizli bir anlamı vardır ve kişinin yorgun olduğunu belirtir. Biçimsel dillerde cümlenin gerçeği aynen yansıtması gerekir, anlamı yazılanla aynı olmalıdır.

Doğal dilleri konuşarak büyüyen kişiler —herkes— biçimsel dillere alışmaktar zorlanabilirler. Bu bazı yönlerden, biçimsel dil ile doğal dil arasındaki fark, düzyazı ile şiir arasındaki fark gibidir. Ancak:

şiir:: Kelimeler anlamları olduğu kadar sesleri için de kullanılır ve tüm şiir bir etki veya duygusal bir tepki yaratır. Belirsizlik yaygın olmasının yanında, sıklıkla bir gerekliliktir.
düzyazı:: Kelimelerin gerçek anlamı daha önemlidir ve yapı anlama daha fazla katkı sağlar. Düzyazının çözümlenmesi şiire göre daha kolaydır ancak yine de belirsizlik içerebilir.
program:: Bilgisayar programının anlamı belirli (tek anlamlı) ve gerçek olmalıdır; token ve yapının çözümlenmesi ile tamamen anlaşılmalıdır.

Programları (ve diğer biçimsel dilleri) bazı öneriler şu şekildedir: İlk olarak, biçimsel dillerin doğal dillerden daha youn olduğunu hatırlamak gerekir. Bu yuzden bunları okumak daha uzun zaman alır. Ayrıca yapı oldukça önemlidir, bu yüzden yukarıdan aşağıya soldan sağa okumak iyi bir fikir değildir. Bunun yerine, programı kafanızda ayrıştırmayı, tokenları belirlemeyi ve yapıyı yorumlamayı öğrenmemiz gerekir. Son olarak, ayrıntılar önemlidir. Yazım yanlışları ve noktalama hataları gibi küçük şeyler, doğal dillerde yakanızı kurturabilir, fakat biçimsel dillerde büyük farklılıklar yaratabilir. .. index:: İlk Program

1.9. İlk program¶

Geleneksel olarak, yeni bir dilde yazılan ilk program Merhaba, Dünya! adı verilen programdır, çünkü ekranda “Merhaba, Dünya!” kelimelerini gösterir. Python’da aşağıdaki şekilde yazılmaktadır ( Betikler için, python komutlarının sol tarafında satır numaralarını göstereceğiz.)

print ("Merhaba, Dünya!")

Bu print fonksiyonunun bir örneğidir; bu fonksiyon kağıt üzerine birşey yazmaz, ekranda bir değer gösterir. Yukarıdaki örnekte, sonuç aşağıdaki gibi olur:

1	Merhaba, Dünya!

Programdaki tırnak işaretleri değerin başlangıç ve bitiş değerini gösterir; ekranda tırnak işaretleri gözükmez.

Bazı kişiler programlama dilinin kalitesini “Merhaba, Dünya!” programının basitliğiyle değerlendirirler. Bu standarta göre, Python oldukça iyi sonuç üretir.

1.10. Yorumlamalar¶

Programlar, büyüdükçe ve daha karmaşık hal aldıkça okunmaları zorlaşır. Biçimsel diller oldukça yoğundur. Koda bakarak, kodun ne yaptığını ve niçin yazıldığını kavramak genellikle zordur.

Bu yüzden, programınıza doğal dillerde notlar ekleyerek, programınızın ne yaptığını açıklıyabilirsiniz.

Programda yazılan açıklamalar yalnızca onu okuyan kişi için amaçlanmıştır. Python yorumcusu tarafından dikkate alınmaz.

Python’da açıklama # tokenı ile başlar. Geri kalan satır ihmal edilir. Şimdi Merhaba, Dünya! programının açıklamalı haline bakalım:

#-------------------------------------------------------------
#Bu program Python'un ne kadar güzel bir dil olduğunu gösterir!
#Joe Soap tarafından Aralık 2010 tarihinde yazılmıştır.
#Herhangi biri bu programı kopyalayabilir veya değiştirebilir.
#-------------------------------------------------------------

print ("Merhaba, Dünya!") # Kolay değil mi?

Ayrıca programda bir satırı boş bıraktığımızı dikkat edin. Boş satırlar,Python Yorumlayıcısı tarafından dikkate alınmaz. Fakat açıklamalar ve boş satırlar, insanların programı okumasını kolaylaştırır. Bunları cömert şeklinde kullanmaktan kaçınmayınız.

1.11. Glossary¶

algoritma: Bir problem kategorisini çözmek için tanımlanmış adımlar
bug: Programdaki bir hata
açıklama: Programdaki açıklama programcılar (veya onu okuyan herhangi birisi) için yazılmıştır ve programın çalışmasında herhangi bir etkisi yoktur.
hata ayıklama: Herhangi üç hatadan birini bulma ve onu ortadan kaldırma sürecidir.
istisna: Çalışma zamanı hatasının diğer bir adı
biçimsel dil: Bazı özel amaçlar için, matematiksel fikirlerin temsili ve bilgisayar programları gibi, insanlar tarafından tasarlanmış herhangi bir dildir. Bütün programlama dilleri biçimsel dillerdir.
yüksek seviyeli dil: İnsanlar tarafından rahat okunabilmesi, yazılması ve anlaşılması için geliştirilmiş Python benzeri programlama dili
dolaysız kip (mod): Python komut istemcisine yazılan ifadele sonuçlarının hemen gösterilmesini sağlayan Python tarzı.
yorumlayıcı: Python betiklerini ve ifadelerini çalıştıran bilgisayar programı
düşük seviyeli dil: Bilgisayarın programları hızlı ve kolay şekilde çalıştırabilmesi için tasarlanmış program. “Makina dili” veya “birleştirici dil” adı da verilmektedir.
doğal dil: İnsanların konuştuğu doğal olarak gelişmiş herhangi bir dil.
nesne kodu: Programı bilgisayarın anlayacağı şekilde çevirme yapan derleyici sonucundaki çıktı.
ayrıştırma: Bir programı inceleme ve sözdizimsel yapısını çözümleme işlemi
taşınabilirlik: Bir programın birden fazla bilgisayar türünde çalıştırılabilmesi özelliği
print fonksiyonu: Python yorumlayıcısının bir değeri ekranda göstermesini sağlayan fonksiyon
problem çözme: Problemi formüle etme, buna çözüm bulma ve çözümü ifade etme süreci
program: Bilgisayar tarafından gerçekleştirilecek eylemleri ve hesaplamaları belirten art arda gelen komutlar
Python kabuğu: Python yorumlayıcısının etkileşimli kullanıcı arayüzü. Python kabuğu kullancısı bilgi istemcisine ( >>>) komutları yazar ve ENTER tuşuna başarak bu komutları Python yorumlayıcısına gönderir. Kabuk kelimesi Unix’ten gelmektedir. Kitabın bu versiyonunda kullanılan Pyscripter’in penceresinde yazacağınız komutlar ile “hemen cevap kipinde” çalışabiliriz.
çalışma zamanı hatası: Program çalıştırılana kadar ortaya çıkmayan, çalıştırıldıktan sonra oluşan ve programın çalışmasına devam etmesini engelleyen hata.
betik: Bir dosyada saklanmış program ( genellikle yorumlayıcıya gönderilecek olan)
anlambilimsel hata: Programcının yapmak istediğinden farklı birşey yapmasına neden olan hata
anlambilim: Programın anlamı
kaynak kod: Yüksek seviyeli bir dildeki programın derlenmeden önceki hali
sözdizimi: Programın yapısı
sözdizimi hatası: Programın ayrıştırılmasını imkansız hale getiren hata (dolayısıyla yorumlanmanın imkansız olduğu hal)
token: Programın sözdizimsel yapısının temel öğelerinden biri, doğal dillerdeki kelimeye benzetilebilir.

1.12. Alıştırmalar¶

Anlaşılabilir anlama sahip ama sözdizimsel olarak yanlış olan Türkçe bir cümle yazınız. Sözdizimsel olarak doğru ancak anlambilimsel hatalara sahip bir başka cümle yazınız.
Python kabuğunu başlatın ve 1 + 2 yazıp, ENTER tuşuna basın. Python bu ifadeyi hesaplar, sonucu ekranda gösterir ve başka bir bilgi istemi yazar. * işareti çarpma işlecidir; ``**`` ise *üs alma işlecidir. Farklı ifadeler girerek denemeler yapın. Sonuçları kaydedin.
1 2 yazıp, ENTER tuşuna basın. Python bu ifadeyi hesaplamaya çalışır ancak yapamaz çünkü bu ifade sözdizimsel olarak geçerli değildir. Bunun yerine, aşağıdaki hata mesajını gösterir:
File "<interactive input>", line 1 1 2 ^ SyntaxError: invalid syntax
Birçok durumda, Python sözdizimsel hatanın nerde oluştuğunu belirtir, fakat bu her zaman için doğru değildir; Ve genelde neyin yanlış olduğu hakkında fazla bilgi vermez.

Bu yüzden, genellikle, sözdizim kurallarını öğrenmek size düşen bir yüktür.

Bu örnekte, sayılar arasında bir işleç olmadığı için Python şikayet etmektedir.

Python bilgi istemcisine birkaç örnek girip, ENTER tuşuna basınız. Hata mesajları üretmeye çalışınız. Girdiğiniz ifadeyi ve Python’un size geri verdiği son satırdaki hata mesajını defterinize yazınız.
print("Merhaba") yazınız. Python bunu çalıştırır ve sonuçta m-e-r-h-a-b-a harflerini ekranda gösterir. Cümlede kullandığınız tırnak işaretlerinin çıktıda olmadığına dikkat edin. Şimdi ise "Merhaba" yazın ve sonucu tanımlayınız. Tırnak işareti kullandığızda ve kullanmadığınızda oluşan etkiyi not ediniz.
Şimdi peynir kelimesini tırnak işareti olmadan yazınız. Çıktı aşağıdaki gibi birşey olacaktır:
```
Traceback (most recent call last):
  File "<interactive input>", line 1, in ?
NameError: name 'peynir' is not defined
```
Bu bir çalışma zamanı hatasıdır; daha doğrusu NameError ( Değişken İsim Hatası) dır. Burda peynir kelimesi tanımlanmadığından dolayı bir hata vermiştir. Eğer bunun ne anlama geldiğini bilmiyorsanız, yakında öğreneceksiniz.
Python istemcisine 6 + 4 * 9 yazıp, ENTER tuşuna basınız. Çıkan sonucu kaydediniz.

test1.py adlı dosya (betik) oluşturun ve bu dosyanın içine aşağıdaki içeriği yazın:
1
6+4*9
Bu betiği çalıştırdığınızda ne oluyor? Şimdi içeriği aşağıdaki şekilde değiştirin:
1
print(6+4*9)
ve yeniden çalıştırın. Bu sefer ne oldu?

Ne zaman bir ifade Python bilgi istemcisine yazılırsa, bu hesaplanır ve sonuç otomatik olarak bir satır aşağıya yazılır. ( Sanki hesap makinanız gibi; eğer bu ifadeyi (deyimi) yazarsanız,42 sonucunu bulursunuz.)

Betik ise farklıdır. Hesaplanan ifadeler otomatik olarak ekrana yazılmaz, bu yüzden cevabın ekranda gözükmesini istiyorsanız, print fonksiyonunu kullanmanız gerekir.

Python kabuğunda print fonksiyonunu kullanma ihtiyacınız hemen hemen yok gibidir.

Navigation